"...เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป..." นำเข้าเมื่อวันที่ 4 ก.พ. 2561 โดย จุฬา ศรีบุตตะ อ่าน [58686]
คำว่า"...เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป..." เคยอ่านเจอในหนังสือของท่านพุทธทาสว่า มาจาก อุปาทะ ฐิติ ภังคะ, อุปาทะ = เกิด, ฐิติ = ตั้งอยู่ , ภังคะ = ดับไป.
คำว่า อุปาทะ, มิได้ใช้คำว่าชาติ ; แต่ก็แปลว่า เกิด เหมือนกัน. เกิดขึ้น ตั้งอยู่ -- ดับไป ๆ ถี่ยิบนับไม่ทัน นั่นแหละ นามรูปหรือคนเราเกิดดับอยู่อย่างนั้นตามการเกิดดับของจิต ซึ่งจากหลักฐานชั้นอรรถกถากล่าวว่า จิตเกิดดับรวดเร็ว ถึงแสนโกฏิ ใน 1 ชั่วลัดนิ้วมือ (1โกฏิ=10ล้าน) ทำให้เราสามารถคำณวนได้ว่า จิตมีการเกิดดับด้วยความถี่ ~1000 Ghz. หรือ 1 THz รอบต่อวินาที(1terahertz=1x10ยกกำลัง12 Hz). .....
ส่วนการท่ีเราไม่ใช้คำว่า"...เกิดขึ้น เปลี่ยนแปลง ดับไป ..." เพราะการมองเห็น(รูป) ของเราถูกบดบังด้วยความเป็น"สันตติ" ดังนั้นในชั่วขณะจิตหนึ่งเราจึงไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงของร่างกายว่ามี"ความแก่" เกิดขึ้นอยู่ทุกขณะ ความเกิดแต่ละครั้ง(ตามท่ีส่วนใหญ่เข้าใจ) จึงมักอิงอยู่กับการเกิดทางร่างกาย ซึ่งมี"ความแก่" (ที่แสดงให้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลง) แล้วก็ตายไป"มรณะ" (คือตายแบบเข้าโลง) ดังแสดงในปฏิจจสมุปบาทแบบข้ามภพชาติ ในอาการท่ี 10-11-12 ได้แก่ ชาติ ชรา มรณะ
แต่ถ้าเป็นปฏิจจสมุปบาทแบบวงรอบปัจจุบันก็แปลได้อีกความหมายหนึ่งว่า.. "ชาติ" ก็คือการเกิดของ"อัตตา" ที่เข้ามารับความทุกข์ท่ีมาจาก"อุปาทานในขันธ์๕" จนเกิดเป็นตัณหา อุปาทาน..ฯลฯขึ้น ตามลำดับ เมื่อตัณหาลดลง(หมายถึงความลดลงของอัตตา) ก็คือมีความ"ชรา" และเมื่อมาถึง "มรณะ" ตัณหาดับลง(แม้เป็นการชั่วคราว) อัตตาก็จะดับลงด้วย
|